Lactose intolerantie
Melk en zuivelproducten zijn bijzonder belangrijk voor een gezonde groei van uw kind, omdat ze onder andere bijvoorbeeld veel waardevol calcium leveren, wat nodig is als bouwsteen voor een gezonde botgroei.
Sommige kinderen ondervinden echter problemen van de lactose in melk, omdat hun lichaam deze niet naar behoren kan verwerken (lactose-intolerantie). Dergelijke intolerantie manifesteert vaak in de vorm van buikpijn, meteorisme (winderigheid) of diarree.
In deze handleiding vindt u alles over lactose-intolerantie.
Wat is lactose intolerantie?
Lactose-intolerantie is de situatie waarbij klachten optreden na inname van lactose (=melksuiker) Lactose is een natuurlijk koolhydraat dat in alle zuivelproducten voorkomt.
Personen met lactose-intolerantie kunnen lactose niet of onvoldoende verteren omdat het enzym "lactase" wat nodig is voor de vertering van lactose (=melksuiker), niet in toereikende hoeveelheid aanwezig is. Hierdoor wordt de lactose niet effectief genoeg gesplitst in zijn componenten glucose en galactose, maar komt in grotere hoeveelheden onverteerd in de dikke darm. Daar wordt de lactose door de darmflora afgebroken wat voor gasvorming (winderigheid) kan zorgen of voor diarree en buikpijn na het consumeren van zuivelproducten.
Mensen met een lactose-intolerantie zijn niet ziek, maar ze moeten bijzondere aandacht besteden aan hun dieet. Om klachten te voorkomen, wordt de consumptie van melksuiker vaak geminimaliseerd - tegelijkertijd moeten melk en zuivelproducten niet volledig worden vermeden, omdat ze belangrijke voedingsstoffen bevatten. Voor de behoeften van mensen met een lactose-intolerantie, zijn er nu speciale lactose-vrije producten of producten met een verlaagd lactose gehalte.
Lactose-intolerantie is een veel voorkomende voedselintolerantie, in Nederland wordt ongeveer 15% beïnvloed.
Waar heeft het lichaam lactose voor nodig?
Lactose is het belangrijkste koolhydraat in de melk van zoogdieren. Ook moedermelk bevat een hoog gehalte aan lactose (ca.7g / 100 ml), waardoor het een van de belangrijkste bronnen van energie voor het kind is. Tijdens de spijsvertering komt de lactose in de dunne darm en wordt daar gesplitst in zijn bestanddelen glucose en galactose. Vervolgens worden deze bouwstenen door de darmwand toegevoegd aan de bloedsomloop en in de lichaamscellen gebruikt om energie te produceren. Daarnaast bevordert lactose bij kinderen die borstvoeding krijgen, het opbouwen van een gezonde darmflora.
Baby's die borstvoeding krijgen kunnen over het algemeen de melksuiker zeer goed af breken. Slechts in zeer zeldzame gevallen is lactose-intolerantie aangeboren. Tijdens het opgroeien, kan het vermogen om lactose te verteren echter verloren gaan - er is een zogenaamde "primaire lactase-deficiëntie" gecreëerd. Dit is de meest voorkomende vorm van lactose-intolerantie en kan leiden tot symptomen in de kindertijd. Bij klachten moet u zeker een arts contacten.
Heeft mijn kind een lactose-intolerantie?
Mogelijke symptomen en testmethoden
Een lactose-intolerantie manifesteert zich door symptomen in het maag-darmkanaal, welke optreden na de consumptie van melk en zuivelproducten. Mogelijke symptomen zijn opgeblazen gevoel, buikpijn, diarree en misselijkheid.
De symptomen zijn sterk afhankelijk van het individuele niveau van lactose-intolerantie en zijn zeer aspecifiek. Om een andere oorzaak voor de symptomen uit te sluiten, moet u zeker contact opnemen met uw kinderarts over uw vermoedens.
De kinderarts heeft de mogelijkheid om door middel van standard testprocedures de verdenking op lactose-intolerantie te bewijzen.
Een voorbeeld van een dergelijke test is de ademtest na lactose inname (waterstof ademtest). Deze test is zeer betrouwbaar en is geschikt voor peuters ouder dan één jaar: het kind moet op een lege maag een lactose-oplossing drinken. In de volgende uren wordt de waterstof inhoud van de uitgeademde lucht gemeten.
Wat is intolerantie, wat is allergie?
Voedselallergie is heel wat anders dan voedselintolerantie. Bij een voedselallergie is altijd het immuunsysteem betrokken. In dit geval reageert het immuunsysteem met een defensieve reactie op bepaalde stoffen (eiwitten), die onschadelijk voor gezonde mensen zijn. Vaak zijn al minimale hoeveelheden ("sporen") voldoende voor een reactie. Typische allergische symptomen zijn niezen, jeuk en huiduitslag, rode ogen en ademnood.
Bij een voedselintolerantie wordt het immuunsysteem echter niet beïnvloed. Een reden hiervoor kan bijvoorbeeld een suboptimale of een gebrek aan activiteit van spijsverteringsenzymen in de darm zijn. Dit kan leiden tot verschillende symptomen in het maag-darmkanaal na inname van het relevante voedsel. De inname van een voedingsmiddel is zeer cruciaal. Dus - in tegenstelling tot een voedselallergie - worden kleine hoeveelheden vaak goed verdragen.
Waar inname van koemelk een reactie oproept, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen de echte koemelkeiwit-allergie en lactose-intolerantie:
In het geval van koemelkeiwit-allergie moet koemelk volledig worden vermeden en in overleg met de arts gezocht worden naar een calciumrijke alternatief.
Bij een lactose-intolerantie daarentegen, kunnen melk en melkproducten echter per individu verschillend verdragen worden. Er zijn mensen die zonder problemen een half kopje melk bij de maaltijd nemen of wat yoghurt tussendoor, terwijl anderen zelfs reageren op kleine hoeveelheden. Bij een lactose-intolerantie kan het lichaam de lactose slecht afbreken. In deze gevallen kunnen lactose-vrije producten worden aanbevolen die tegelijkertijd alle waardevolle voedingsstoffen van melk bevatten, zoals HiPP groeimelk lactose vrij voor peuters vanaf 1 jaar.
Het is belangrijk dat u bij een vermoeden van een koemelkeiwit-allergie of een lactose- intolerantie zo spoedig mogelijk een arts raadpleegt. Die zal een betrouwbare diagnose kunnen stellen en u verder kunnen helpen.
Moet melk volledig worden vermeden in geval van een lactose-intolerantie?
Veel mensen denken dat ze vanwege hun lactose-intolerantie melk volledig moeten vermijden en dat ze daarom zelf en hun gezin een dieet moeten volgen dat geen melk of melkproducten bevat. Dit is echter niet noodzakelijk, omdat ook met ernstige lactose-intolerantie individueel verschillende hoeveelheden lactose verdragen kunnen worden zonder ongemakken.
Melk en zuivelproducten bevatten veel gezonde voedingsstoffen en zijn bovenal een belangrijke calcium leverancier. Dit vermijden kan problematisch zijn, vooral voor jonge kinderen, om voldoende calciuminname te waarborgen voor de vorming van gezonde botten. In de peuterleeftijd is de groei van bot bijzonder sterk.
Wanneer een lactose-gereduceerde voeding in de kindertijd gewenst of nodig is, mogen melk en zuivelproducten niet simpelweg vermeden worden, maar zouden geschikte lactosevrije melkproducten moeten worden gegeven.
Voor het gebruik van lactosevrije melkformules moet u uw kinderarts raadplegen. Hij kan u adviseren en bepalen of dit dieet geschikt is voor uw kind.
Leven met lactose intolerantie
Wanneer u of uw kind gediagnosticeerd is met een lactose-intolerantie, moet de voeding worden veranderd. Lactose-intolerantie is niet te genezen, maar door een bewuste voeding kunnen de symptomen vaak volledig worden voorkomen.
Aanvankelijk moet lactose-bevattende voeding vermeden worden om de darmen te kalmeren. Na enige tijd kan het gebruik van lactose opnieuw met kleine hoeveelheden worden hervat. De hoeveelheid is afhankelijk van de ernst van de intolerantie. Het doel hiervan is om te testen hoeveel lactose het lichaam op welk moment van de dag, in welke hoeveelheid en in combinatie met andere voedingsmiddelen kan verdragen. De inname van lactose als onderdeel van de maaltijd wordt meestal beter verdragen dan tussendoor. Zuivelproducten zoals kaas bevatten zeer weinig lactose en zijn vaak zeer goed te verdragen. Ook yoghurt is een gezond alternatief dat vaak zeer goed te verdragen is, vooral in kleine hoeveelheden.
Niemand hoeft voor de rest van zijn leven zijn diet te beperken, maar een verstandige aanpak wordt aanbevolen. Voor de minimalisering van het ongemak is er nu een breed scala aan lactose-vrije producten.
